سرمایه اجتماعی در نهجالبلاغه رویکردی مدیریتی
در مجموعه نامه‌ها، حکمتها و خطب نهج البلاغه معارف، مفاهیم و اشارات مستقیم و غیرمستقیم بسیاری موجود می‌باشد که از آنها می‌توان مفاهیم مرتبط با تولید، انباشت و افزایش سرمایه اجتماعی را استنباط نمود. این مفاهیم تحت عنوان بخشی از مؤلفهها و شاخص‌های سرمایه اجتماعی محسوب می‌شوند. از مهمترین عوامل ارجحیت مؤلفه‌های سرمایه اجتماعی در نهجالبلاغه تفاوت در بنیانهای درونی، سازوکارها و روشهای ارتقاء و افزایش سرمایه اجتماعی می‌باشد. در نگاه متعارف اندیشمندان و صاحب نظران علوم اجتماعی در غرب عمدتاً نگاه ابزارگرایانه به مفاهیم و عوامل کیفی می‌باشد و بالتبع توسعه انسان محور، خالی از ارزش‌های معنوی و قدسی و همچنین خارج از ارزش‌های نظام توحیدی و الهی می‌باشد. لذا همین منظر سبب میشود نظریه ها ریشه در درون افراد ندارد و درصدد خطای این نظریه‌ها بالا باشد. دوام، پایداری و اثرگذاری آنها نیز در جوامع انسانی که دارای فطرتی الهی هستند، قابل تأمل است. از این رو، تمسک به فرمایشات امیرالمومنین علیه‌السلام و الهام گرفتن از کتاب شریف نهج البلاغه که مفاهیم صادره از یک انسان کامل است، میتواند راهگشای حل تعارضات، بهبود و ارتقاء جامعه، سازمان‌ها و نهادها در پیمودن مسیر رشد و کمال الهی باشد که همین امر موجب تقویت و گسترش سرمایه اجتماعی در عرصه مدیریت بشری نیز خواهد بود.
کتاب حاضر به طور مشخص درصدد ارائه مدلی از مؤلفه ها و شاخص‌های سرمایه اجتماعی مبتنی برآموزه های امیرالمومنین علی علیه‌السلام است که در عبارات نهجالبلاغه بدان اشاره شده است. در این مدل سعی شده است با استفاده از روش تحقیق داده بنیاد و با توجه به مفاهیم نهج البلاغه، مؤلفهها و شاخص‌های سرمایه اجتماعی شناسایی، استخراج و تدوین مدل گردد. همچنین کتاب حاضر به دنبال یافتن جوابهایی برای سئوالات اصلی زیر می‌باشد: مفاهیم، تعاریف، مؤلفهها و مدل‌های رایج سرمایه اجتماعی چیست؟ اهمیت و ضرورت سرمایه اجتماعی در آموزههای نهجالبلاغه چیست؟ الگوی پیشنهادی تحقیق در نهجالبلاغه جهت استخراج مؤلفه‌های سرمایه اجتماعی چیست؟ مؤلفهها و مدل پیشنهادی سرمایه اجتماعی در آموزههای نهج البلاغه چیست؟
کتاب از پنج فصل به شرح زیرتشکیل شده است. فصل اول با عنوان «کلیات پژوهش»؛ بصورت خلاصه به بررسی مفهوم سرمایه اجتماعی و دغدغه اصلی پژوهش پرداخته است. در فصل دوم با عنوان «مفاهیم، تعاریف، مؤلفهها و مدل‌های رایج سرمایه اجتماعی»؛ ابتدا به شناخت مفهوم سرمایه و انواع آن پرداخته شده است و در ادامه گزارشی جامع در خصوص سرمایه اجتماعی، تاریخچه، کارکردهای مختلف آن و نگاه اندیشمندان به مقوله سرمایه اجتماعی، مدلها و مؤلفه های آن ارائه شده است. همچنین در این بین به تفاوت نگاه اندیشمندان به مقوله سرمایه اجتماعی نیز اشاره شده است. فصل سوم با عنوان «اهمیت و جایگاه سرمایه اجتماعی در آموزههای نهجالبلاغه»؛ ضمن ارائه نقدهای وارده بر سرمایه اجتماعی رایج از منظر دینی، جایگاه این مفهوم از منظر اسلام و نهجالبلاغه تبیین می‌گردد و به مواردی از مؤلفه‌های این مفهوم در دین اسلام و آموزههای نهجالبلاغه اشاره میشود. فصل چهارم با عنوان «الگوی پیشنهادی تحقیق و بررسی در نهجالبلاغه جهت استخراج مؤلفه‌های سرمایه اجتماعی »؛ به بررسی روش تحقیق داده بنیاد و شرح و بسط این روش پرداخته شده است. فصل پنجم با عنوان «مؤلفهها و مدل پیشنهادی سرمایه اجتماعی در آموزههای نهجالبلاغه»؛ ضمن بررسی و مطالعه کلیه نامه‌ها، حکمتها و خطب نهجالبلاغه با استفاده از روش تحقیق داده بنیاد، به استخراج مؤلفه‌های سرمایه اجتماعی در آموزههای نهجالبلاغه و طراحی مدل‌های مفهومی آن پرداخته شده است.
این کتاب به کوشش حامد فاضلی نیا و با مقدمه استاد دلشاد تهرانی در تهران و توسط انتشارات دانشگاه امام صادق علیه السلام با ۲۹۲ صفحه راهی بازار نشر شده است.