نسخه‌ای نویافته از کتاب نقض عبدالجلیل قزوینی
کتاب نقض نوشتۀ نصیرالدین ابوالرشید عبدالجلیل قزوینی رازی حدود سال ۵۶۰ق نوشته شده و متن آن به تصحیح استاد میر جلال‌الدین محدث ارموی، توسط انجمن آثار ملی به چاپ رسیده است. کتاب گنجینه کم نظیری از اطلاعات فرهنگی و تاریخی و جغرافیایی و مشاجرات فکری دنیای اسلام را به خواننده عرضه می‌کند. محدث ارموی چاپ اول را با استفادۀ پنج نسخه موجود در ایران و هند تصحیح کرده بود؛ در چاپ دوم این تعداد به هشت نسخه رسیده است. به تازگی نسخه‌ای از این کتاب در گنجینۀ مرکز تحقیقات فارسی ایران و پاکستان (به شماره ۱۴۰۹۵) شناخته شده است که به نظر می‌رسد برخی مشکلات باقیمانده در متن را تا حد زیادی حل می‌کند. شایسته است در نشر مجدد این کتاب حتماً با نظرداشت نسخۀ کتابخانۀ مرکز، تصحیح سوم کتاب عرضه شود.
این نسخه که به شمارۀ ۱۴۰۹۵ در فهرست استاد احمد منزوی ثبت شده، نسخه‌ای بدون تاریخ است. فهرست‌نگار تاریخ کتابت آن را قرن دهم حدس زده است. خط آن نسخ خوش و عناوین به خط ثلث و درشت‌تر است و متن در ۲۳۸ ورق ۲۱ سطری کتابت شده است. نسخه از اول افتادگی دارد و کمتر از پنج صفحه از متن چاپ شدۀ استاد محدث را ندارد. نسخه از عبارت «عداوت امیرالمؤمنین علی است…» در صفحۀ ۵ متن چاپی آغاز می‌شود. پایان آن نیز افتادگی دارد و چنین پایان می‌یابد: «آنچه در مواضع برفت از این معنی کفایت است و ما در کتاب البراهین فی امامه امیرالمؤمنین بیان آید و وجه خبر.» پایان نسخه مطابق است با سطر دوازدهم از صفحۀ ۶۴۱ چاپ استاد محدث. بدین ترتیب از سطر دوازدهم به بعد این صفحه تا صفحۀ ۶۴۷ چاپ استاد، از نسخۀ گنج‌بخش ساقط شده است. شش صفحه آخر کتاب وصالی شده و نسخه آب دیده اما به استثنای چند سطر اول صفحات که وصالی شده، تقریباً تمام آن خواناست (برای اطلاعـات نسخه‌شنـاسـی کـامـل، نـک: فهرسـت نسخـه‌هـای خطـی فارســی کـتابخـانه گنج‌بخش، احمد منزوی، گردآوری، تجدید نظر و بازنویسی از عارف نوشاهی، ج ۵، مرکز تحقیقات فارسی ایران و پاکستان، اسلام‌آباد، ۲۰۰۵، ص ۲۶۰۹ و ۲۰۶۱۰، شمارۀ کتابخانۀ گنج‌بخش: ۱۴۰۹۵).
آنچه خواندید، منتخبی است از مقاله ای با عنوان «نسخه ای نویافته از کتاب نقض» که قهرمان سلیمانی آن رادر شماره اخیر فصلنامه دانش (فصلنامۀ علمی ـ پژوهشی مرکز تحقیقات فارسی ایران و پاکستان، اسلام‌آباد) به چاپ رسانیده است.