نگاهی به دو چاپ عکسی و حروفی علی نامه

zamime22-ayene-bمیراث مکتوب- ضمیمه شماره ۲۲ دو فصلنامه آینه میراث(ویژه کتاب شناسی، نقد کتاب و اطلاع رسانی در حوزه متون) با عنوان«نگاهی به دو چاپ عکسی و حروفی علی نامه» منتشر شد.
علی نامه، کهن ترین منظومه حماسی شیعی شناخته شده از نیمه دوم قرن پنجم هجری است و موضوع آن جنگ های جمل و صفین و مناقب و معجزات و کرامات حضرت علی (ع) است که شاعری شیعه اثنی عشری به نام ربیع، آن را در بیش از یازده هزار بیت در بحر متقارب مثمن محذوف(مقصور) سروده و در ماه ذی حجه سال ۴۸۲ هجری به پایان آورده است.
دستنویس منحصر به فرد علی نامه متعلق به کتابخانه موزه قونیّه(ترکیه) است. کتابت این نسخه در اواخر قرن ششم و یا هفتم و هشتم حدس زده شده است. چاپ عکسی منظومه علی نامه با مقدمه دکتر محمدرضا شفیعی کدکنی و محمود امیدسالار به همت مرکز پژوهشی میراث مکتوب با همکاری نهادهای دیگر به نحوی مطلوب در سال ۱۳۸۸ انتشار یافت.

مسعود قاسمی در مقدمه ضمیمه آورده است: نگارنده پس از انتشار نسخه عکسی علی نامه، یک بار آن را خواند و درباره خوانش و تحریفات تعدادی از ابیات و کلمات آن نکاتی را در حاشیه کتاب یادداشت کرد و مجدداً چاپ حروفی و تصحیح شده آن را با نسخه عکسی مقابله کرد. مقاله حاضر نتیجه این بررسی است که در آن، همه نکات و نظرات را درباره مقدمه مصححان و متن و حواشی کتاب و نمایه لغات نیاورده ایم. همچنین صورت صحیح تعدادی از ابیات بر نگارنده معلوم نشد.
در ضمیمه ۲۲ آینه میراث، مطالبی با این عناوین دیده می شود:
– نکاتی درباره مقاله دکتر محمدرضا شفیعی کدکنی
– نکاتی درباره متن عکسی و حروفی علی نامه
– برخی از لغات و ترکیبات
– منابع و مراجع
مسعود قاسمی همچنین بر این باور است که مصححان نسخه منحصر به فرد و مغلوط علی نامه، در تصحیح این متن کوشش فراوان کرده و در خوانش و پی بردن صورت درست تعدادی از ابیات موفق بوده اند، ولی به سبب منحصر به فرد بودن نسخه و مغلوط بودن آن، طبعا مواردی از نظر آنان پنهان مانده و تصحیح این منظومه از نظم و ترتیب خاصی پیروی نمی کند و یک دست نیست.

منبع خبر